Geacht Forum, (met een kwinkslag naar een programma uit een grijs verleden: "Farce Majeur" )
Zoals ik al in een eerder stadium had toegezegd zou ik ook van mijn kant proberen een bijdrage proberen te leveren in het zoeken naar een defintie met betrekking tot Natural Horsmanship en een oplossing proberen te vinden in de discussie rondom de tot nu toe gebezigde termen "normal" en "natural".
Ondanks dat de inzendtermijn reeds was afgesloten ben ik toch zo eigenwijs om alsnog mijn bijdrage in te zenden.
In een van mijn vorige topic-reacties riep ik op tot het zoeken naar de overeenkomsten in plaats van naar de verschillen. Een struikelblok hierbij vormde naar mijn idee de invulling en benadering van het begrip "normal". Het begrip "normal" heeft in de loop van de voorgaande discussies voor een aantal mensen een hele negatieve lading en bijklank gekregen.
Om mijn bijdrage te kunnen leveren zou ik graag vanuit een voor mij meer vertrouwd werkterrein willen werken en wel vanuit de communicatiepsychologie. Mijn doel hierbij is, ongeacht ieders "herkomst", dus ongeacht uit welke ruitersportdiscipline men vandaan komt, wederzijds begrip proberen te kweken.
Verder hoop ik vanuit een puur feitelijke, zakelijk benadering de begrippen "normal" en "natural" te kunnen herkaderen, dat wil zeggen het toekennen van de oorspronkelijke waarden van deze begrippen, zonder de negatieve bij-effecten.
Naast bovengenoemde herkadering wil ik tegelijkertijd een concept presenteren waarbij een aantal begrippen geintroduceerd worden. Daarvan denk ik dat ze tegemoet kunnen komen aan iedere deelnemer op dit forum. Tevens wil ik daarmee proberen te bereiken dat de scherpe tegenstellingen die in het amerikaans engelse taalgebied gebruikelijk zijn, overbrugd worden door de nuances van het nederlands taalgebied.
Tot slot kom ik dan tot een formulering van een "definitie" van "Natural Horsmanship" waarbij ik er op hoop en vertrouw dat daarmee aan ieder deelnemer aan dit forum recht wordt gedaan. Ik pretendeer daarmee overigens niet dat ik met die formulering "D Defintie" heb gevonden. Ik hoop echter wel dat de formulering in grote lijnen het gedachtengoed achter Natural Horsmanship binnen het nederlands/vlaamse taalgebied zal benaderen.
Mijn vertrekpunt is vanuit etymologisch taalhistorisch perspectief, waarbij twee oorspronkelijke engelse begrippen "normal" en "natural" in hun nederlandse equivalente betekenis ("normaal" en "natuurlijk") centraal komen te staan.
Voor degenen die het begrip "Etymologie" nog niet kennen: Etymologie is de "tak van de taalwetenschap die de oorsprong en de geschiedenis van woorden opspoort". (Van Dale, Groot Woordenboek der Nederlandse Taal).
De etymologische herkomst van het woord "normaal" (er zijn nog een aantal betekenissen) is afkomstig van het begrip "norm" wat ondermeer "maatstaf" betekent. De etymologische betekenis van "normaal" is: "overeenkomstig de regel", "dat wat gangbaar is". In dit verband, binnen het kader van de ruitersport betekent dit dan naar mijn mening: dat wat traditie is binnen de diverse disciplines van ruitersport.
De etymologische betekenis van het woord "natuurlijk"is: "dat wat aangeboren is, de aangeboren neiging". Opnieuw, binnen het kader van het zoeken naar aanvaardbare begrippen en in relatie tot de ruitersport betekent dit dan naar mijn mening: dat wat een paard van nature eigen is dan wel wat paarden in zijn algemeenheid gewend zijn om te doen.
Zoals een ieder kan zien, zijn het puur feitelijke, zakelijke beschrijvingen. Er zitten dus geen waardeoordelen aan gekoppeld. Binnen dat gegeven (het ontbreken van waarde " oordelen ) ligt volgens mij ook de kern van de voorgaande meningsverschillen: gaandeweg de eerdere discussies zijn er waardeoordelen ingeslopen.
Het is begrijpelijk dat door het insluipen van waardeoordelen mensen zich aangesproken zijn gaan voelen. Dat is jammer maar je kunt dat naar mijn idee naar de toekomst toe ook voorkomen. Je kunt voorkomen dat mensen zich in hun integriteit aangetast voelen door het gedrag, de wijze van communicatie centraal te stellen in plaats van de mensen te "identificeren" aan de hand van hun gedrag.
Binnen het kader van het zoeken naar een definitie van Natural Horsmanship sluiten de begrippen "normal" en "natural" naar mijn idee zonder enige belemmering aan op enerzijds de etymologische betekenis van de oorspronkelijke nederlandse woorden "normaal" en "natuurlijk" en anderzijds op het algemeen gedachtengoed van dit forum.
Hierbij zou ik wel een handreiking willen doen, zeg maar een "brug willen leggen" die het gebruik en de formulering van de begrippen "normal" en "natural" acceptabeler zouden kunnen maken.
De "brug" zou ik als volgt willen vastleggen: binnen de Transactionele Analyse (een psychotherapeutisch model) staan de begrippen Ouder, Volwassene en Kind centraal.
Wanneer binnen dit therapeutische model de begrippen Ouder, Volwassenen en Kind met een hoofdletter worden geschreven, dan wordt daar een gedragsbeschrijving mee bedoeld. Men laat volgens dit therapeutische model een bepaald type gedrag zien.
Schrijft men binnen dit therapeutische model de begrippen ouder, volwassene en kind met een kleine letter dan wordt binnen dit therapeutische model de feitelijke zijnswijze bedoeld: je bent volwassene, je bent ouder, je bent kind.
Ik zou willen voorstellen dat bij het hergebruik van de begrippen 'Normal" en "Natural" de begrippen in hoofdletters worden geschreven omdat daarmee een bepaald type gedrag kan worden aangeduid, wat volgens mij ooit ook de bedoeling van het Natural Horsemanship concept was.
Uitgaande van de etymologische betekenissen van "Normal" en "Natural" zou ik een drietal begrippen willen introduceren waarbij de wijze van communicatie centraal in relatie tot het gedrag centraal staat.
Het eerste begrip wat ik dan zou willen introduceren is: "Traditional Communication with Horses". Deze term vertegenwoordigt binnen dit concept zeg maar een traditionele manier (let wel: niet Dé Traditionele "manier", zo die al zou bestaan) van communiceren tussen mens en paard. Ik kom hier nog op terug.
Binnen dit concept wordt dan " in de geest van het ontwerp van dit communicatiemodel " bij "TCH" in de eerste plaats gecommuniceerd volgens gangbare waarden en normen vanuit traditionele ruiterdisciplines.
Daarbij wordt, los van de tradities binnen bepaalde disciplines (kenmerkende kleding, gebruik van een bepaald type zadel, omgangsvormen etc) primair vanuit de ruiter gedacht en wordt er zonder verder na te denken over achtergronden van "hoe" en "waarom" "direct" (in de zin van primair) gehandeld. In dit verband past mijns inziens het begrip "Normal".
Binnen dit communicatiemodel kan er (uitgaande van de positieve intentie van een ruiter) best wel sprake zijn van respect van de ruiter jegens het paard, alleen is deze ruiter zich kennelijk nog niet bewust van het feit dat er andere, natuurlijker vormen van respect mogelijk zijn.
Echter, de gedragsbeschrijving en communicatiemethode "THC" kan evenzeer van toepassing zijn op iemand die Natural Horsmanship beoefent, want ook hier kan iemand (ondanks zijn haar/positieve intenties) op een "traditionele" manier met zijn/haar paard communiceren, namelijk door het zonder zichzelf af te vragen wat nu de diepere betekenis van een oefening is klakkeloos een oefening uit het boekje doen.
Anders gezegd: er is dan sprake van een afdraaien van een programma-onderdeel waarbij de betrokkene kennelijk voorbijgaat aan wat de grondlegger van een bepaald model uiteindelijk met een bepaalde oefening zou willen bereiken.
Beide type ruiters hanteren in mijn optiek binnen dit concept volgens de wijze van het communicatiemodel van "Traditional Communication with Horses" en zijn "dus" beiden een "TCH"er" : "Traditional Communicator with Horses"
Immers: zowel degene die vanuit een traditionele discipline komt als degene die zichzelf onder de Natural Horsmanship beoefenaars schaart, handelt binnen dit concept in feite zonder verder na te denken.
Het tweede begrip wat ik dan binnen dit concept zou willen introduceren is "Natural Horsmanship Communication".
Hierbij staat een wijze van communicatie centraal, waarbij het paard, zijn natuurlijke afkomst en de natuurlijke gedragingen van het paard primair op de eerste plaats staan. Iemand die op basis van "Natural Horsmanship Communication" wil communiceren gaat primair uit van de natuur van het paard, stelt zichzelf voortdurend de vraag waar hij/zij mee bezig is, verdiept zich in het "hoe" en "waarom" en probeert het van oorsprong natuurlijke gedrag van zijn/haar paard in al zijn/haar handelen naar het paard toe te integreren. Degene die volgens deze wijze van communicatie met zijn/haar paard om gaat is binnen dit concept dan een "NHC"er" : een Natural Horsmanship Communicator.
Het laatste begrip wat naar mijn idee dan binnen dit concept past is het begrip: Inspirated by Natural Horsmanship Communication. Ongeacht de (ruitersport) discipline die men beoefent, staat een dergelijke ruiter open voor een andere wijze van communiceren met zijn/haar paard en wordt hij/zij geinspireerd door "Natural Horsemanship".
Deze ruiter blijft zijn oorspronkelijk discipline weliswaar trouw, maar hij/zij zoekt tevens naar een andere invulling en bewustere vorm van communicatie met het paard. De traditionele omgangsvormen met het paard worden niet meer als vanzelfsprekend aangenomen. Degene die volgens dit concept met zijn/haar paard communiceert zou ik dan een "INHC"er (Inspirated by Natural Horsmanship Communicator) willen noemen.
Merk op dat ik ook deze termen met een hoofdletter schrijf, omdat ik daar mee een gedragsattitude wil benadrukken en niet een zijnswijze.
Met het hanteren van deze drie vormen van communicatiebegrippen kun je volgens mij nu een aantal zaken bereiken.
In de eerste plaats zijn het geen waardeoordelen meer, maar puur beschrijvende begrippen op basis van gedragingen.
In de tweede plaats volgt daar logischerwijze uit dat het gedrag nu centraal staat en hoeft er geen stigma te worden gebruikt die geen persoon meer aanduidt, maar het gedrag van een persoon in relatie tot zijn/haar paard.
In de derde plaats kan door het gebruik van deze begrippen het wederzijds respect tot uitdrukking blijven komen (de positieve intenties van de individuele ruiter blijven immers centraal staan).
Verder kan naar beide stromingen toe (dus zowel naar degenen toe die de traditionele tak van ruitersport beoefenen alsmede naar degenen die volgens het concept van Natural Horsmanship zijn hobby/sport uitoefent) daar waar het paard niet meer centraal staat maar de ruiter zelf, de desbetreffende individuele ruiter worden aangesproken en worden opgeroepen tot zelfreflectie.
Tot zover de introductie van de begrippen TCH'er, NHC'er en INHC'er.
Al schrijvend en schrappend ontstond er in mijn denken een definitie met betrekking tot "Natural Horsemanship".
Ik kwam tot de volgende formulering:
"Natural Horsmanship" is die attitude / basishouding van een mens jegens zijn/haar paard, waarbij de mens de natuurlijke afkomst van het paard en de natuurlijke gedragingen van het paard ten diepste respecteert en waarbij een persoon binnen de communicatie tussen mens en paard er voortdurend naar streeft het natuurlijke gedrag van het paard primair centraal te stellen en van daaruit zijn/haar eigen handelen zoveel mogelijk op het oorspronkelijke, natuurlijke gedrag van het paard probeert af te stemmen".
Tot zover mijn bijdrage. Ik hoop dat men zich (grotendeels) in deze algemene formulering zal kunnen gaan vinden en dat eventueel geblokkeerde wegen naar open en constructief communiceren in al zijn vormen en gradaties weer open zijn komen te liggen.
Rest mij nog een woord van dank uit te spreken naar alle deelnemers die aan de discussie rondom de begrippen "Normal" en "Natural" hebben deelgenomen. Jullie vormden een bron van inspiratie.
Gerard
Bladwijzers